Jaki plan dla regionu na transformację? Będzie audyt elektrowni i koncepcja rekultywacji kopalni / Dzień Dobry Bełchatów

Z zapowiedzi PGE czy przedstawicieli rządu wynika, że kopalnia i elektrownia Bełchatów będą działały, wydobywając węgiel i produkując prąd, jeszcze przez co najmniej kilkanaście lat. Jednak konkretne daty już padły, a to oznacza, że odliczanie do transformacji energetycznej regionu już się rozpoczęło. Wygaszanie elektrowni rozpocznie się już w 2030 roku i potrwa przez kolejne sześć lat aż do 2036 roku. Odkrywka Bełchatów wydobycie zakończy w 2026 roku, a sąsiednie Pole Szczerców najprawdopodobniej 10 lat później. Na działania i zaplanowanie przeobrażenie gospodarczego krajobrazu regionu pozostała więc dekada. Z jednej strony to wystarczająco dużo czasu, aby przygotować konkretne plany i koncepcje, a następnie rozpocząć działania. Z drugiej czas biegnie bardzo szybko. O tym, że węgiel się skończy rozmawiano już… 10 lat temu podczas organizowanych wówczas kongresów i konferencji, które jednak nie przełożyły się na konkretne rezultaty i działania. Eksperci i naukowcy alarmują, że dziś jest ostatni dzwonek na pobudkę dla Bełchatowa i sąsiednich gmin, aby połączyć siły i wspólnie zacząć działać.

Taka idea przyświeca powstałemu kilka dni temu Klastrowi Obszaru Nowej Energii. Stowarzyszenie powołano podczas spotkania w kleszczowskim Solparku, a na zebraniu pojawili się eksperci i naukowcy, przedsiębiorcy oraz samorządowcy. Założyciele zaznaczają, że głównym zadaniem klastra ma być integracja środowisk, które dotychczas były zaangażowane w podejmowanie tematyki sprawiedliwej transformacji i przyszłości regionu bełchatowskiego, a sam podmiot ma za zadanie wspierać transformację na różnych płaszczyznach m.in. gospodarczej, społecznej i środowiskowej.

W ostatnich dniach odbyło się kolejne spotkanie robocze członków klastra, podczas którego rozmawiano o kierunkach ekspertyz i badań, jakie powinny zostać wykonane, aby stworzyć odpowiednie zaplecze eksperckie w regionie Bełchatowa.

- To pierwsze spotkanie robocze zespołu ekspertów i specjalistów, którzy mają wspierać klaster swoją wiedzą i doświadczeniem. Jest to kolejne spotkanie wypracowujące pomysł stworzenia centrum wiedzy i innowacji, jako wsparcie działania Klastra Obszaru Nowej Energii. Rozmawialiśmy o tym, jak możemy to ustrukturyzować, jaki przyjąć model współpracy pomiędzy klastrem a środowiskiem akademickim regionu łódzkiego. Chodzi tutaj o uczelnie, instytuty badawcze, ale też doświadczenia przedsiębiorców, które moglibyśmy przenieść na region transformacji – mówi Jolanta Pacura z Fundacji Kultura Kresu.

Wyodrębnione zostały trzy strategiczne kierunki prac: transformacja energetyczna i technologie przyszłości, kapitał ludzki i transformacja społeczna oraz zrównoważone zarządzanie środowiskiem i przestrzenią.

W przypadku pierwszego z kierunków, celem jest opracowanie technologii i modeli transformacji energetycznej, które pozwolą na przekształcenie regionu w lidera zrównoważonej energetyki. Jako priorytety badawcze wskazano m.in. audyt technologiczny Elektrowni Bełchatów i analiza potencjału technicznego w kontekście transformacji do OZE i magazynów energii. Za niezwykle istotne uznano również przeprowadzenie badań nad wdrożeniem innowacyjnych technologii, takich jak magazyny energii, systemy wodorowe, czy inne innowacyjne rozwiązania energetyczne. Ważną kwestią w tym kierunku transformacji, według klastra, powinny być również projekty pilotażowe w zakresie rozproszonych źródeł energii i integracji prosumentów z inteligentnymi sieciami energetycznymi.

Natomiast w drugim kierunku, czyli transformacji społecznej, głównym celem powinno być wsparcie społeczności regionu poprzez rozwój kompetencji, edukację oraz integrację w procesie transformacji. Proponowane projekty badawcze, jakie wskazano, to m.in. diagnoza kompetencji mieszkańców, analiza potrzebna rynku oraz wypracowanie programów szkoleniowych dla przemysłów przyszłości, badania nad społeczno-ekonomicznymi skutkami transformacji czy też opracowanie kierunków kształcenia w oparciu o przyszłe potrzeby gospodarki neutralnej klimatycznie w kooperacji z lokalnymi szkołami i uczelniami.

Według członków klastra wiele uwagi poświęcić należy również trzeciemu strategicznemu kierunkowi, który dotyczy zrównoważonego zarządzania środowiskiem i przestrzenią. Głównym celem powinno być opracowanie rozwiązań sprzyjających regeneracji środowiska i adaptacji regionu do wyzwań klimatycznych. Jako priorytety badawcze ustalono m.in. koncepcje rekultywacji terenów pokopalnianych, w tym projektowanie jako nowoczesnego układu urbanistycznego, rozwiązania w zakresie zarządzania wodą, minimalizowania skutków stepowienia i zwiększania retencji wód opadowych, innowacje w zakresie bioróżnorodności i przekształcenia obszarów zdegradowanych w atrakcyjne przestrzenie użytkowe i turystyczne.

Podczas spotkania ustalono, że pierwszym zadaniem, jakiego podejmą się członkowie klastra, będzie działanie związane z przygotowaniem planów zagospodarowania gmin, które ma stanowić ofertę dla regionu transformacji.

- To jest nowy obowiązek, który gminy muszą przygotować do końca 2025 roku . My jako centrum i zaplecze ekspertów i specjalistów, chcielibyśmy wyjść z ofertą wsparcia gmin w realizacji tego, ale nie pojedynczo, tylko w kontekście tej wartości wspólnej, czyli pokazania, co jest istotne dla całego obszaru, wskazać wartości i elementy, nad czym powinniśmy wspólnie pracować, gdzie z tego mogą wynikać konkretne korzyści, zarówno dla pojedynczych gmin, jak i dla całego obszaru - mówi Jolanta Pacura.

Klaster planuje przygotować pierwszą ofertę dla gmin i funkcjonujących w nich podmiotów już w styczniu przyszłego roku.

Źródło: ddbelchatow.pl